PPRROOGGRRAAMM S SZZCCZZEEPPIIEEŃŃ OOCCHHRROONNNNYYCCHH DDLLAA ŻŻOOŁŁNNIIEERRZZYY ZZAAWWOODDOOWWYYCCHH Program szczepień ochronnych dla żołnierzy zawodowych, które są wykonywane w przypadku żołnierzy narażonych na określone czynniki chorobotwórcze oraz z przyczyn epidemiologicznych, składa się z dwóch części, zatytułowanych: I. Program szczepień ochronnych. II. Informacje uzupełniające. 1 HCYNNORHCO ŃEIPEZCZS MARGORP .I igawU moineipezczs ycąjageldop iwodowaz ezreinłoŻ aineipezczs jazdoR ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  iwodowaz ezreinłoż ,hcynlaudiwydni ńazaksw ez  :IWOCŻĘT wicezrP ,iknoipezczs atnecudorp ,mecżęt eineżakaz an ineżaran :einróksdop  jenjycyzopskeop ikytkaliforp hcamar w aineipezczs  ębżułs ąwodowaz ycąinłep iwodowaz ezreinłoż  ,)T( awocżęt antnelawonom aknoipezczs )1 wicezrp ąntnelawonom ąknoipezczs ćizdaworp yżelan yzrp bul ąbelg z eickatnok myłgąic w ąwoksjow ,)dT( azcinołb-owocżęt anozrajoks aknoipezczs )2 wicezrp ąnozrajoks ąknoipezczs bul )T( iwocżęt ,tązreiwz ezdułsbo yzrp icśonnyzc uinawynokyw ,)TyT( awocżęt-oworud anozrajoks aknoipezczs )3 ,iwocżęt ,ycinołb wicezrp bul )dT( iwocżęt i ycinołb yzrp ębżułs ąwodowaz ycąinłep iwodowaz ezreinłoż  :owoinśęimod  utnenopmok ąicśotrawaz ąnozsjeinmz ez iwocśutzrk icśotsyzcein bul hcynlanumok wódapdo uinawusu ,antnelawilop anozrajoks aknoipezczs )1 tnenopmok ywokrómokzeb ącąjareiwaz ogewocśutzrk hcycążułs ńezdązru ijcawresnok yzrp zaro hcyłkeic iwocżęt ,ycinołb okwicezrp anawowytkani ,)padT( acśutzrk ,iwolec umet ,)VPI-dT( sitileymoilop i wicezrp ńeipezczs ecązcytod enzcytyw ewołógezczs  icęjbo .nzt ,owowatsdop ineipezczs iwodowaz ezreinłoż  ,ycinołb okwicezrp anozrajoks aknoipezczs )2 ejcamrofnI :II ćśęzc areiwaz hcynoinarz bóso u iwocżęt – yżeizdołm i iceizd mywokząiwobo meineipezczs )padT( iwocśutzrk i iwocżęt ,ecąjainłepuzu ,tal 01 oc ecąjanimopyzrp ikwad ezcnydejop op enawadop ćyb ynniwop ecąjanimopyzrp ikwad  icśołzsezrp w ineipezczsein iwodowaz ezreinłoż  eindogz i azreinłoż ogenzcigolonummi usutats eineco ,umewowatsdop uineipezczs umenłep ąjageldop ,atnecudorp imainecelaz z jenzcigoloimedipe ijcautys do icśonżelaz w  od etyżu ćyb ynniwop padT i VPI-dT :iknoipezczs  eibyrt w hcynoipezczsaz oindezrpu bóso ainaipezczsod ńeipezczs memargorp z eindogz mywowatsdop ecwad jezcnydejop w ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  iwodowaz ezreinłoż ,hcynlaudiwydni ńazaksw ez  :YCINOŁB wicezrP ,iknoipezczs atnecudorp icśonzcyts w ąwoksjow ębżułs ąwodowaz ycąinłep :einróksdop  od etyżu ćyb ynniwop padT i VPI-dT :iknoipezczs  ,ęcinołb an imyrohc z ,)d( azcinołb antnelawonom aknoipezczs )1 eibyrt w hcynoipezczsaz oindezrpu bóso ainaipezczsod ąwoksjow ębżułs ąwodowaz ycąinłep iwodowaz ezreinłoż  ,)dT( azcinołb-owocżęt anozrajoks aknoipezczs )2 ńeipezczs memargorp z eindogz mywowatsdop imycąjawybyzrp imaboso z utkatnok ącąjagamyw :owoinśęimod  ecwad jezcnydejop w bul ycinołb ainawopętsyw ogenzcimedipe wórazsbo z ,antnelawilop anozrajoks aknoipezczs )1 ,yrazsbo et an medzajyw z ąnaząiwz iwocżęt ,ycinołb okwicezrp anawowytkani icęjbo .nzt ,owowatsdop ineipezczs iwodowaz ezreinłoż  ,)VPI-dT( sitileymoilop i – yżeizdołm i iceizd mywokząiwobo meineipezczs ,ycinołb okwicezrp anozrajoks aknoipezczs )2 ,tal 01 oc ecąjanimopyzrp ikwad ezcnydejop )padT( iwocśutzrk i iwocżęt jenzcigoloimedipe ijcautys do icśonżelaz w  2 igawU moineipezczs ycąjageldop iwodowaz ezreinłoŻ aineipezczs jazdoR ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  iwodowaz ezreinłoż ,hcynlaudiwydni ńazaksw ez  :UMENZSUZRB IWORUD wicezrP ,iknoipezczs atnecudorp ,mynzsuzrb merud eineżakaz an ineżaran :owoinśęimod bul einróksdop  anadop ćyb anniwop ein acąjanimopyzrp akwad  ębżułs ąwodowaz ycąinłep iwodowaz ezreinłoż  ,)yT( aworud antnelawonom aknoipezczs )1 ijcanyckaw jeintatso do tal 3 eiwyłpu op żin jeinśezcw icśotsyzcein bul wódapdo uinawusu yzrp ąwoksjow ,)TyT( awocżęt-oworud anozrajoks aknoipezczs )2 hcycążułs ńezdązru ijcawresnok yzrp zaro hcyłkeic ,awodyrahcasilop ,antnelawonom aknoipezczs )3 ,iwolec umet dyrahcasilop ynozczsyzco acąjareiwaz awokrómokzeb ,jenzcigoloimedipe ijcautys do icśonżelaz w  ,iV ywokzcoto ąwoksjow ębżułs ąwodowaz ycąinłep iwodowaz ezreinłoż  :eintsuod  urud ąkytsongaid z hcynaząiwz icśonnyzc eiserkaz w ynawouneta ywyż acąjareiwaz ,awyż aknoipezczs )1 ogenzsuzrb 2yT ihpyT .S ogenzsuzrb urud kezcełap pezczs ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  iwodowaz ezreinłoż ,hcynlaudiwydni ńazaksw ez  :EINŹILKEICŚW wicezrP ,iknoipezczs atnecudorp ,ynzilkeicśw mesuriw eineżakaz o inazrjedop einróksdop bul owoinśęimod  jenjycyzopskeop ikytkaliforp hcamar w aineipezczs  wónojer od ycąjażdżejyw iwodowaz ezreinłoż  ejcamrofnI :II ćśęzc areiwaz enzcytyw ewołógezczs( ,ęnzilkeicśw an ńaworohcaz ainawopętsyw ogenzcimedne ,)ecąjainłepuzu imatęzreiwz ez ębżułs ycąinłep iwodowaz ezreinłoż  ,7 ,0 :utamehcs gułdew ewowatsdop eineipezczs  ,imywobżułs do hcacąiseim 21 op acąjainłepuzu akwad ,ind 82–12 meicęzreiwz ez ćśonzcyts ycąjam iwodowaz ezreinłoż  tal 5 oc acąjanimopyzrp akwad ,aineipezczs ogeintatso eineżakaz o mynazrjedop bul ęnzilkeicśw an myrohc ,ynzilkeicśw mesuriw imikizd z tkatnok ycąjam iwodowaz ezreinłoż  eineżorgaz ćiwonats imycągom imatęzreiwz ,akeiwołzc an aineżakaz aineiseinezrp enaząiwz icśonnyzc ycąjuzilaer iwodowaz ezreinłoż  tązreiwz u ynzilkeicśw ąkytsongaid z ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  ębżułs ąwodowaz ycąinłep iwodowaz ezreinłoż  YBORTĄW UINELAPAZ UMEWOSURIW wicezrP ,iknoipezczs atnecudorp eisuprok w hcywobżułs hcaksiwonats an ąwoksjow :B UPYT ,1 ,0 :utamehcs gułdew ewowatsdop aineipezczs  ,VBH eineżakaz an ineżaran ,mynzcydem mywoboso :owoinśęimod  ,ycęiseim 6 bósops w ineżaran iwodowaz ezreinłoż inni  ,B upyt WZW wicezrp antnelawonom aknoipezczs )1 oindezrpu hcywodowaz yzreinłoż ćipezczs yżelan ein  ębżułs ąwodowaz ycąinłep ,eineżakaz an ynlógezczs B upyt WZW wicezrp anozrajoks aknoipezczs )2 B upyt WZW wicezrp owowatsdop hcynoipezczsaz hcyrótk an ,hcywobżułs hcaksiwonats an ąwoksjow A upyt i ,yżeizdołm i iceizd hcywokząiwobo ńeipezczs hcamar w mynzcigoloib mełairetam z utkatnok od izdohcod ęis ejudiwezrp ein hcycąjanimopyzrp ńeipezczs  myt mynożaks metęzrps bul ogeikzdul ainezdohcop mynzcigoloib mełairetam 3 igawU moineipezczs ycąjageldop iwodowaz ezreinłoŻ aineipezczs jazdoR ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  jeikosyw o wójark od ycąjażdżejyw iwodowaz ezreinłoż  YBORTĄW UINELAPAZ UMEWOSURIW wicezrP ,iknoipezczs atnecudorp ,A upyt WZW an ńaworohcaz icśonzcimedne jeinderśop i :A UPYT hcówd ainadop ąjagamyw entnelawonom iknoipezczs  ijckudorp yzrp ineindurtaz iwodowaz ezreinłoż  :owoinśęimod  ,kewad tkatnok ycąjam zaro icśonwyż ijcubyrtsyd i ,A upyt WZW wicezrp antnelawonom aknoipezczs )1 WZW wicezrp ecąjainropdou enozrajoks iknoipezczs  ,aineiwyż ogeworoibz hcadałkaz w ąicśonwyż z A upyt WZW wicezrp anozrajoks aknoipezczs )2 hcezrt ainadop ąjagamyw B upyt WZW i A upyt ębżułs ąwodowaz ycąinłep iwodowaz ezreinłoż  B upyt i kewad hcynlanumok wódapdo uinawusu yzrp ąwoksjow hcynjycazilanak-ondow ńezdązru ijcawresnok yzrp i ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  iwodowaz ezreinłoż ycsyzsw  :UGZÓM UINELAPAZ UMEWOZCZSELK wicezrP ,iknoipezczs atnecudorp owoinśęimod  ,3–1 ,0 utamehcs gułdew ewowatsdop aineipezczs  do hcatal 3 op acąjanimopyzrp akwaD .ycęiseim 21–5 ikwad enjelok ,ogewowatsdop aineipezczs ainezcńokaz tal 5–3 oc ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  wójark od ycąjażdżejyw iwodowaz ezreinłoż  :UGZÓM UINELAPAZ UMEIKSŃOPAJ wicezrP ,iknoipezczs atnecudorp an ńaworohcaz icśonzcimedne jeinderśop i jeikosyw o owoinśęimod  hcówd einadop ejumjebo ewowatsdop eineipezczs  ugzóm einelapaz eiksńopaj ,ind 82–0 eipętsdo w kewad do hcacąiseim 42–21 op ecąjanimopyzrp eineipezczs  ,ikwad jeigurd ainadop anorhco jecąjanimopyzrp ecwad jezswreip op  tal 01 ęis ejumyzrtu ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  ,hcynzcigoloimedipe ńazaksw do icśonżelaz w eineipezczs  AIRESSIEN zezrp mynawyłowyw moineżakaz wicezrP ,ąnawoguinoks ąknoipezczs ,iknoipezczs atnecudorp ębżułs ąwodowaz ycąinłep iwodowaz ezreinłoż  :C YPURG SIDITIGNINEM iknoipezczs ąkwad ąndej imaleicison bul imyrohc z icśonzcyts w ąwoksjow owoinśęimod  ,hcywoinezdr-owogzóm nopo ainelapaz ikniowd ębżułs ąwodowaz ycąinłep iwodowaz ezreinłoż  eisuprok w hcywobżułs hcaksiwonats an ąwoksjow mynzcydem mywoboso ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  iwodowaz ezreinłoż ycsyzsw  AIRESSIEN zezrp mynawyłowyw moineżakaz wicezrP iknoipezczs imakwad amowd ,iknoipezczs atnecudorp :B YPURG SIDITIGNINEM owoinśęimod  4 igawU moineipezczs ycąjageldop iwodowaz ezreinłoŻ aineipezczs jazdoR ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  iwodowaz ezreinłoż ycsyzsw  AIRESSIEN zezrp mynawyłowyw moineżakaz wicezrP iknoipezczs atnecudorp :531 W ,Y ,C ,A YPURG SIDITIGNINEM owoinśęimod  ńazaksw gułdew – ńeipezczs tamehcs i kewad abzcil  ,hcynzcigoloimedipe ńazaksw do icśonżelaz w aineipezczs  :ECZCYŻÓR I ECNIWŚ ,EZRDO wicezrP ,iknoipezczs atnecudorp sazchcytod ilyb ein ileżej ,iwodowaz ezreinłoż  einróksdop bul owoinśęimod  an ńaworohcaz eicybezrp eizdaiwyw w enawadop  hcamar w eczcyżór i ezrdo ,ecniwś wicezrp ineipezczs meinazakswwicezrp tsej ein ękzcyżór bul ękniwś ,ęrdo aineipezczs do ileżej bul hcywokząiwobo ńeipezczs op ćadop sazcwów yżelan ęknoipezczs ,aineipezczs od einlógezczs( tal 01 żin jecęiw ołęnim ogewowatsdop ,aineiwordzyw do hcaindogyt 4 )teibok u dezrp eindogyt 4 an teibok ćipezczs yżelan ein  yżąic eiserko w i ążąic ąnawonalp ąnozsjeinmz ez imaknoipezczs ęis ejunokyw aineipezczs  ,hcynzcigoloimedipe ńazaksw do icśonżelaz w aineipezczs  :IWOCŚUTZRK wicezrP ,)padT( ogewocśutzrk i ogezcinołb akindałks ąicśotrawaz ękwad ązcnydejop ąjumyzrto iwodowaz ezreinłoż  :einróksdop bul owoinśęimod  ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  tal 01 oc ącąjanimopyzrp iwocżęt ,ycinołb okwicezrp anozrajoks aknoipezczs )1 iknoipezczs atnecudorp ,)padT( iwocśutzrk i ,iwocżęt ,ycinołb okwicezrp anozrajoks aknoipezczs )2 )VPI-padT( sitileymoilop zaro iwocśutzrk ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  ,hcynzcigoloimedipe ńazaksw ez aineipezczs  :JENZRTEIW EIPSO wicezrP ,iknoipezczs atnecudorp ępso an ilaworohc ein yzrótk ,iwodowaz ezreinłoż  einróksdop bul owoinśęimod  ein eipętsdo w ńeipezczs tamehcs ywokwad-2  ąnzrteiw indogyt 6 żin myzstórk ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  wónojer od ycąjażdżejyw iwodowaz ezreinłoż  :SITILEYMOILOP wicezrP ,iknoipezczs atnecudorp sitileymoilop an ńaworohcaz ainawopętsyw ogenzcimedne :einróksdop bul owoinśęimod  ąnawowytkani ąknoipezczs ecąjanimopyzrp eineipezczs  ,VPI anawowytkani aknoipezczs )1 ,owozarondej – ąntnelawilop VPI ,antnelawilop anozrajoks aknoipezczs )2 ainaipezczsod od atyżu ćyb anniwop VPI-dT aknoipezczs  iwocżęt ,ycinołb okwicezrp anawowytkani mywowatsdop eibyrt w hcynoipezczsaz oindezrpu bóso )VPI-dT( sitileymoilop i ecwad jezcnydejop w ńeipezczs memargorp z eindogz ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  iwodowaz ezreinłoż ycsyzsw  :JEWONOZES EIPYRG wicezrP ,OHW ńecelaz od einwosots ,iknoipezczs atnecudorp einróksdop bul owoinśęimod  ynzcimedipe nozes nedej oklyt enżaw ąs iknoipezczs  gułdew udałks ynaimz ewonozesoc an udęlgzw ez OHW ńecelaz 5 igawU moineipezczs ycąjageldop iwodowaz ezreinłoŻ aineipezczs jazdoR ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  wónojer od ycąjażdżejyw iwodowaz ezreinłoż  :ECZCĄROG JETŁÓŻ wicezrP ,iknoipezczs atnecudorp ątłóż an ńaworohcaz ainawopętsyw ogenzcimedne einróksdop bul owoinśęimod  ezruk okłaib an hcynoluzcu bóso ćipezczs yżelan ein  ękzcąrog ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  hcynzcigoloimedipe ńazaksw ez aineipezczs  :EZRELOHC wicezrP ,iknoipezczs atnecudorp eintsuod  kewad 2 einadop ejumjebo ewowatsdop eineipezczs  ,indogyt 6 od 1 do eipętsdo w ,hcatal 2 op ęis ejadop ecąjanimopyzrp eineipezczs  do uindogyt 1 op ęis aiwajop uineipezczs op anorhco  eiktsyzsw – ogewowatsdop aineipezczs ainezcńokaz ńeizdyt 1 jeinmjanyzrp ćąjyzrp yżelan iknoipezczs ikwad medzajyw mynawonalp dezrp ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  iwodowaz ezreinłoż ycsyzsw  :EAINOMUENP SUCCOCOTPERTS wicezrP ,iknoipezczs atnecudorp ,owoinśęimod  ąntnelawotsanyzrt ąknoipezczs ewokwadondej eineipezczs  anawoguinoks aknoipezczs  )31-VCP( ńazaksw gułdew – aineipezczs tamehcs i kewad abzcil  wójark od ycąjażdżejyw iwodowaz ezreinłoż  :ALOBE iwosuriw wicezrP )1iknoipezczs atnecudorp ąnzcotowrk ękzcąrog an ńaworohcaz ainawopętsyw owoinśęimod  alobE mesuriw ąnałowyw ńazaksw gułdew – ainadop tamehcs i kewad abzcil  hcynzcigoloimedipe ńazaksw ez wótaraperp einadop  EIPSO ,EIMUŻD ,IWOKILGĄW wicezrP ynyskotytna bul )1iknoipezczs atnecudorp IWODAJ ,JEIPŁAM EIPSO ,JEWIZDWARP )2UMENAISABŁEIK :igawU ogenozczsupod ogezcinzcel utkudorp ald enaizdiwezrp airetyrk eiklezsw ćainłeps ązsum hcynnorhco ńeipezczs umargorp ijcazilaer w enawosots iknoipezczS .atnecudorp imainecelaz z eindogz ćawosots ej yżelaN .jeiksloP jetilopsopyzcezR muirotyret an utorbo od .PR hcynjorbZ łiS ybezrtop an mikslop uknyr an ogewoknoipezczs utaraperp ainaksyzop icśowilżom i icśonpętsod do icśonżelaz w enawozilaer ądęb aineipezczS )1 ).v.i lm 001–05 ecwad w( hcyzcinzcel i ).m.i lm 02–01 ecwad w( hcyzcwageibopaz hcalec w )E+B+A upyt( ąwonilutob ęnyskotytna ęis ejusots umenaisabłeik iwodaj wicezrP )2 .mynaisabłeik medaj aicurtaz ukdapyzrp w 6 II. INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE Program szczepień ochronnych dla żołnierzy zawodowych realizuje się w korelacji z realizowanym wcześniej obowiązkowym programem szczepień ochronnych dzieci i młodzieży. A. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE OSÓB NARAŻONYCH W SPOSÓB SZCZEGÓLNY NA ZAKAŻENIE W ZWIĄZKU Z PRZESŁANKAMI EPIDEMIOLOGICZNYMI Szczepienie przeciw WZW Osoby zobowiązane do poddania się szczepieniu Uwagi typu B  domięśniowo lub  studenci uczelni medycznych lub innych uczelni,  schemat szczepienia podskórnie (według w których jest prowadzone kształcenie na podstawowego – według wskazań producenta kierunkach medycznych, którzy nie byli wskazań producenta szczepionki) szczepieni przeciw WZW typu B, szczepionki,  osoby wykonujące zawód medyczny narażone na  nie należy szczepić osób zakażenie, które nie były szczepione przeciw uprzednio zaszczepionych WZW typu B, podstawowo przeciw WZW  osoby szczególnie narażone na zakażenie w wyniku typu B styczności z osobą zakażoną WZW typu B, które nie były szczepione przeciw WZW typu B B. SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE (POEKSPOZYCYJNE) Stan zdrowia zwierzęcia podczas obserwacji weterynaryjnej; Rodzaj kontaktu ze w chwili narażenia 15-dniowa obserwacja zwierzęciem weterynaryjna może być stosowana Zapobieganie wyłącznie w odniesieniu do zwierząt takich jak pies i kot Brak ran lub kontakt - - nie wymaga pośredni Oślinienie zdrowej - - nie wymaga skóry Oślinienie zwierzę zdrowe objawy wścieklizny rozpoczęcie podawania uszkodzonej skóry, szczepionki z chwilą lekkie pogryzienia zaobserwowania objawów i zadrapania wścieklizny u zwierzęcia zwierzę podejrzane zwierzę zdrowe (niepotwierdzone natychmiastowe rozpoczęcie o wściekliznę objawy) podawania szczepionki – przerwać, gdy zwierzę okaże się zdrowe zwierzę wściekłe, - natychmiastowe rozpoczęcie dzikie, nieznane, podawania szczepionki niebadane Głębokie pogryzienia, zwierzę zdrowe objawy wścieklizny natychmiastowe rozpoczęcie zadrapania, oślinienie podawania szczepionki i swoistej błon śluzowych immunoglobuliny zwierzę podejrzane zwierzę zdrowe (niepotwierdzone natychmiastowe rozpoczęcie o wściekliznę objawy) podawania szczepionki i swoistej immunoglobuliny – przerwać, gdy zwierzę okaże się zdrowe zwierzę wściekłe, - natychmiastowe rozpoczęcie dzikie, nieznane, podawania szczepionki i swoistej niebadane immunoglobuliny 7     1. Wytyczne dotyczą swoistego zapobiegania wściekliźnie u osób mających kontakt ze zwierzęciem chorym lub podejrzanym o zachorowanie na wściekliznę.     2. Przedstawiono również zasady immunoprofilaktyki czynno-biernej. Kwalifikację do szczepienia szczepionką przeciw wściekliźnie przeprowadza lekarz specjalistycznej poradni chorób zakaźnych.     3. Swoiste zapobieganie czynne:  szczepienia według skróconego (tj. poekspozycyjnego) schematu szczepień, liczba dawek i schemat szczepienia – według wskazań producenta szczepionki.     4. Swoiste zapobieganie czynno-bierne:  jak wyżej,  jednocześnie z pierwszą dawką szczepionki podaje się swoistą immunoglobulinę ludzką przeciw wściekliźnie – 20 j.m./kg mc. Immunoglobulinę można podać do 7 dnia od podania pierwszej dawki szczepionki. Uwaga: Można się wstrzymać z rozpoczęciem szczepień ochronnych przeciw wściekliźnie do chwili potwierdzenia wścieklizny u zwierzęcia, o ile jest możliwe:  przeprowadzenie badania zwierzęcia wykazującego objawy wścieklizny lub poddanie badaniu pośmiertnemu zwierzęcia podejrzanego o wściekliznę lub  poddanie obserwacji weterynaryjnej trwającej do 15 dni zwierzęcia podejrzanego o zakażenie, z którym osoba narażona miała styczność. Jeżeli ponownemu narażeniu uległa osoba uprzednio już szczepiona przeciw wściekliźnie (w ramach szczepień przed- lub poekspozycyjnych), podaje się tylko dawki przypominające szczepionki przeciw wściekliźnie według schematu szczepienia przypominającego – według wskazań producenta szczepionki. Nie należy wówczas podawać swoistej immunoglobuliny lub surowicy. C. SZCZEPIENIA PRZECIW TĘŻCOWI U OSÓB ZRANIONYCH Wytyczne dotyczące swoistego zapobiegania tężcowi u osób zranionych Historia szczepień pacjenta Ryzyko wystąpienia tężca niskie wysokie Nieszczepieni lub szczepionka tężcowo-błonicza lub tężcowa szczepionka tężcowo-błonicza lub tężcowa niekompletnie szczepieni, – następnie kontynuować kolejne dawki i antytoksyna (LIT – swoista lub historia szczepień szczepienia podstawowego według schematu: immunoglobulina 250/500 j.m.) niepewna 0, 1, 6 miesiąc – następnie kontynuować kolejne dawki szczepienia podstawowego według schematu: 0, 1, 6 miesiąc Szczepienie podstawowe szczepionka przeciw błonicy, tężcowi, szczepionka przeciw błonicy, tężcowi, lub przypominające – krztuścowi ze zmniejszoną zawartością krztuścowi ze zmniejszoną zawartością ostatnia dawka więcej niż komponentu krztuścowego zawierająca komponentu krztuścowego zawierająca 10 lat temu bezkomórkowy komponent krztuśca Tdap. – bezkomórkowy komponent krztuśca Tdap jedna przypominająca dawka – jedna przypominająca dawka i antytoksyna (LIT – swoista immunoglobulina 250/500 j.m.) Szczepienie podstawowe szczepionka tężcowo-błonicza lub tężcowa – szczepionka tężcowo-błonicza lub tężcowa – lub przypominające – jedna przypominająca dawka jedna przypominająca dawka ostatnia dawka 5–10 lat temu Szczepienie podstawowe nie wymaga szczepienia nie wymaga szczepienia lub przypominające – – ewentualnie, gdy istnieje szczególnie ostatnia dawka mniej niż wysokie ryzyko, należy rozważyć 5 lat temu szczepienie szczepionką tężcowo-błoniczą lub tężcową – jedna przypominająca dawka 8 D. SZCZEPIENIA PRZECIW GRUŹLICY     1. W Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej przyjęto, że uodpornienie przeciw gruźlicy realizuje się w wyniku realizacji krajowego program szczepień wieku dziecięcego.     2. Szczepienie przeciwko gruźlicy (obowiązkowe) wykonuje się jednorazowo szczepionką BCG u noworodków. Odstąpiono od oceny wielkości blizny poszczepiennej oraz od obowiązkowej rewakcynacji. E. SZCZEPIENIA PRZECIW ZAKAŻENIOM WYWOŁANYM PRZEZ HAEMOPHILUS INFLUENZAE TYPU B     1. Szczepienie nie dotyczy osób objętych programem.     2. Szczepienie przeciwko zakażeniom wywoływanym przez Haemophilus influenzae typu b wykonuje się obowiązkowo wśród osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie (dzieci w pierwszym lub drugim roku życia z rodzin wielodzietnych lub domów dziecka). F. ORGANIZACJA SZCZEPIEŃ     1. Szczepienia przeprowadza się na zasadach ogólnych, zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2022 r. poz. 1657, 2280, 2674, 2705 i 2770 oraz z 2023 r. poz. 605).     2. Obowiązujące szczepienia ochronne są realizowane szczepionkami, które zostały zakupione ze środków finansowych z budżetu Ministra Obrony Narodowej z przeznaczeniem na realizację programu szczepień ochronnych w populacji żołnierzy zawodowych.     3. W ramach realizacji programu szczepień ochronnych dla żołnierzy zawodowych dopuszcza się stosowanie szczepionek poliwalentnych i skojarzonych.     4. Przy przeprowadzaniu szczepień ochronnych należy stosować następujące reguły:         1) o ile charakterystyka produktu leczniczego (ChPL) nie wskazuje inaczej, szczepienia przewidziane zgodnie z kalendarzem szczepień do realizacji mogą być wykonywane jednocześnie w trakcie jednej wizyty szczepiennej – szczepionki należy podawać w różne miejsca ciała z użyciem oddzielnych strzykawek i igieł według wskazań producentów szczepionek; decyzję o liczbie i rodzaju szczepień wykonywanych w czasie jednej wizyty szczepiennej podejmuje lekarz;         2) odstęp czasu między dwiema różnymi szczepionkami zawierającymi żywe drobnoustroje powinien być nie krótszy niż 4 tygodnie;         3) odstęp czasu między różnymi szczepionkami niezawierającymi żywych drobnoustrojów jest dowolny, z zachowaniem niezbędnego odstępu dla uniknięcia nałożenia się ewentualnego niepożądanego odczynu poszczepiennego (NOP) na kolejne szczepienie;         4) odstęp czasu między szczepionką zawierającą żywe drobnoustroje a szczepionką niezawierającą żywych drobnoustrojów jest dowolny, z zachowaniem niezbędnego odstępu dla uniknięcia nałożenia się ewentualnego NOP na kolejne szczepienie;         5) odstęp czasu między kolejnymi dawkami tej samej szczepionki powinien być zgodny ze wskazaniami producenta szczepionki dotyczącymi schematu szczepienia; może on ulec wydłużeniu, ale nie powinien być skracany.     5. W związku z daną sytuacją epidemiologiczną w kraju (stan epidemii lub stan zagrożenia epidemicznego) szczepienia ochronne należy przeprowadzać z zachowaniem należytej staranności w zapobieganiu styczności z osobami chorymi lub podejrzanymi o zachorowanie na chorobę zakaźną, z zachowaniem obowiązujących nakazów, zakazów oraz ograniczeń. 9     6. W sytuacji ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, o których mowa w art. 46 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, również żołnierze zawodowi podlegają szczepieniom ochronnym przeciw zakażeniom i chorobom zakaźnym, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 2 tej ustawy, realizowanym na podstawie przepisów wykonawczych tej ustawy.     7. Podmiot leczniczy, w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 2–4 i 7 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2022 r. poz. 633, 655, 974, 1079, 2280, 2705 i 2770), podległy Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowany, wykonujący szczepienia ochronne żołnierzy zawodowych, dokumentuje realizację szczepień ochronnych przez odnotowanie ich w dokumentacji medycznej prowadzonej w punkcie szczepień oraz w Międzynarodowej Książeczce Szczepień zgodnej ze wzorem określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 19 ust. 10 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Ponadto dane o wykonanych szczepieniach ochronnych są przekazywane do ewidencji wojskowej przez system teleinformatyczny umożliwiający ich dokumentowanie w elektronicznej Karcie Szczepień.     8. Główny Inspektor Sanitarny Wojska Polskiego ze względu na zmianę sytuacji epidemiologicznej lub postęp wiedzy medycznej może zalecić wykonanie dodatkowych szczepień ochronnych. Zalecenia Głównego Inspektora Sanitarnego Wojska Polskiego ogłasza się w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Ministra Obrony Narodowej. 10