t.j.
status: obowiązujący
Rozporządzenie określa: 1) listę inwazyjnych gatunków obcych, zwanych dalej „IGO”, stwarzających zagrożenie dla Unii: a) podlegających szybkiej eliminacji, b) rozprzestrzenionych na szeroką skalę; 2) listę IGO stwarzających zagrożenie dla Polski: a) podlegających szybkiej eliminacji, b) rozprzestrzenionych na szeroką skalę; 3) działania zaradcze przeprowadzane w stosunku do IGO stwarzających zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzających zagrożenie dla Polski oraz warunki ich przeprowadzania; 4) środki mające na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów, które zostały zdegradowane, uszkodzone lub znisz- czone przez IGO – w stosunku do IGO stwarzających zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzających zagrożenie dla Polski.
Listę IGO, o której mowa w § 1 pkt 1, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.
Listę IGO, o której mowa w § 1 pkt 2, określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.
1. Działania zaradcze obejmują: 1) w stosunku do roślin wymienionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia oraz w załączniku nr 2 do rozporządzenia, zwanych dalej „roślinami należącymi do IGO”: a) środki fizyczne – wykopywanie, wyrywanie, koszenie, ścinanie, uszkadzanie, zbieranie, zaorywanie lub zacie- nianie tych roślin, ścinanie, uszkadzanie lub zbieranie części, z których te rośliny mogą się rozmnożyć, wypas zwierząt, zmianę stosunków wodnych, okrywanie, ściółkowanie, usuwanie wierzchniej warstwy gleby lub osa- dów dennych, odgradzanie, tworzenie stref buforowych dla tych roślin lub przetrzymywanie ich w obiektach izolowanych, b) środki chemiczne – stosowanie środków ochrony roślin wprowadzonych do obrotu na podstawie wydanego przez ministra właściwego do spraw rolnictwa zezwolenia, o którym mowa w art. 28 ust. 1, art. 30 ust. 1, art. 41, art. 51 lub w art. 53 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczącego wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylającego dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG (Dz. Urz. UE L 309 z 24.11.2009, str. 1, z późn. zm.1)), zwanego dalej „rozporzą- dzeniem nr 1107/2009”, lub pozwolenia na handel równoległy, o którym mowa w art. 52 rozporządzenia nr 1107/2009, lub stosowanie innych środków chemicznych zgodnie z odrębnymi przepisami dotyczącymi środ- ków biobójczych; 2) w stosunku do zwierząt wymienionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia oraz w załączniku nr 2 do rozporządze- nia, zwanych dalej „zwierzętami należącymi do IGO”: a) środki fizyczne – odłów ręczny lub przy użyciu narzędzi, w szczególności czerpaków, pułapek żywołownych lub sieci stawnych, niszczenie jaj lub form rozwojowych, a w przypadku bezkręgowców także postaci dorosłych, elektropołów, odstrzał z broni palnej, dekapitacja po uprzednim ogłuszeniu – w przypadku ryb, zamrażanie – w przypadku skorupiaków lub mięczaków, porażanie prądem – w przypadku ryb, skorupiaków lub mięczaków, odgradzanie lub przetrzymywanie tych zwierząt w obiektach izolowanych, w tym w azylach dla zwierząt, b) środki chemiczne – stosowanie środków farmakologicznych, środków ochrony roślin wprowadzonych do obrotu na podstawie wydanego przez ministra właściwego do spraw rolnictwa zezwolenia, o którym mowa w art. 28 ust. 1, art. 30 ust. 1, art. 41, art. 51 lub w art. 53 ust. 1 rozporządzenia nr 1107/2009, lub pozwolenia na handel równoległy, o którym mowa w art. 52 rozporządzenia nr 1107/2009, lub stosowanie innych środków chemicz- nych zgodnie z odrębnymi przepisami dotyczącymi środków biobójczych. 2. Działania zaradcze w stosunku do roślin należących do IGO lub zwierząt należących do IGO przeprowadza się w na- stępujących warunkach: 1) środki fizyczne i środki chemiczne dostosowuje się do charakterystyki danego IGO oraz do miejsca i terminu podej- mowania tych działań; 2) środki fizyczne i środki chemiczne stosuje się pojedynczo albo łącznie, aż do osiągnięcia celu tych działań; 3) środki fizyczne i środki chemiczne stosuje się w taki sposób, aby nie doszło do przypadkowego rozprzestrzenienia się tych IGO, w tym na skutek przemieszczania podłoża zawierającego ich okazy; 4) odzież roboczą, narzędzia, maszyny oraz środki transportu oczyszcza się z IGO – po ich użyciu. 3. Działania zaradcze w stosunku do roślin należących do IGO przeprowadza się także w następujących warunkach: 1) w miarę możliwości w początkowej fazie ich rozwoju, a zwłaszcza przed ich kwitnieniem lub owocowaniem; 2) w pierwszej kolejności stosuje się środki fizyczne, a w przypadku gdy zastosowanie wyłącznie środków fizycznych nie byłoby skuteczne stosuje się środki chemiczne. 4. Jeżeli usunięte rośliny należące do IGO: 1) pozostają w miejscu ich usunięcia – pozostawia się je na podłożu lub miesza z podłożem, przy czym: a) w przypadku gdy usunięte rośliny należące do IGO zawierają nasiona – nasiona lub części roślin wraz z nasiona- mi zakopuje się na głębokość minimum 0,5 m; warunek ten nie dotyczy roślin należących do IGO oznaczonych symbolem (1) w załączniku nr 1 do rozporządzenia oraz w załączniku nr 2 do rozporządzenia, b) w przypadku gdy usunięte rośliny należące do IGO zawierają części inne niż nasiona, z których rośliny te mogą się rozmnożyć – odizolowuje się te części od podłoża oraz zabezpiecza przed rozprzestrzenieniem się, w szcze- gólności przez przykrycie siatką przytwierdzaną do podłoża; 2) będą transportowane poza miejsce ich usunięcia – w przypadku gdy mogą się rozmnożyć – zabezpiecza się je na czas transportu oraz przetwarza, w szczególności przez kompostowanie, biofermentację metanową, składowanie lub ter- miczne przekształcanie, w tym suszenie lub spalanie. 1) Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 81 z 21.03.2012, str. 43, Dz. Urz. UE L 158 z 10.06.2013, str. 72, Dz. Urz. UE L 189 z 27.06.2014, str. 1, Dz. Urz. UE L 95 z 07.04.2017, str. 1, Dz. Urz. UE L 205 z 08.08.2017, str. 59, Dz. Urz. UE L 101 z 20.04.2018, str. 33, Dz. Urz. UE L 111 z 02.05.2018, str. 10, Dz. Urz. UE L 82 z 25.03.2019, str. 40, Dz. Urz. UE L 170 z 25.06.2019, str. 1, Dz. Urz. UE L 231 z 06.09.2019, str. 1, Dz. Urz. UE L 74 z 04.03.2021, str. 7 oraz Dz. Urz. UE L 227 z 01.09.2022, str. 2.
W celu przywrócenia naturalnego stanu ekosystemów, które zostały zdegradowane, uszkodzone lub zniszczone przez IGO, stosuje się następujące środki: 1) w stosunku do ekosystemów, z których usuwano rośliny należące do IGO: a) poprawę warunków dla gatunków rodzimych występujących na danym obszarze przez: – odtwarzanie stosunków świetlnych lub wodnych, powiązań troficznych, stanu gleby lub wody – właściwych dla siedlisk występujących w tych ekosystemach, – regulowanie sukcesji roślinnej przez wypas zwierząt, koszenie, wycinanie drzew lub krzewów, usuwanie bio- masy lub wprowadzanie upraw, – odtwarzanie korytarzy ekologicznych, b) wprowadzanie gatunków rodzimych odpowiednich dla siedlisk występujących w tych ekosystemach; 2) w stosunku do ekosystemów, z których usuwano zwierzęta należące do IGO: a) poprawę warunków dla gatunków rodzimych występujących na danym obszarze przez: – odtwarzanie stosunków świetlnych lub wodnych, powiązań troficznych, stanu gleby lub wody – właściwych dla siedlisk występujących w tych ekosystemach, – regulowanie sukcesji roślinnej przez wypas zwierząt, koszenie, wycinanie drzew lub krzewów, usuwanie bio- masy lub wprowadzanie upraw, – tworzenie lub poprawę stanu schronień, siedlisk lub ostoi będących ich obszarem rozrodu, wychowu młodych, odpoczynku, migracji lub żerowania, – odtwarzanie korytarzy ekologicznych, b) wprowadzanie gatunków rodzimych odpowiednich dla siedlisk występujących w tych ekosystemach.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia2), z wyjątkiem: 1) lp. 13, 44 i 50 w załączniku nr 1 do rozporządzenia, które wchodzą w życie z dniem 2 sierpnia 2024 r.; 2) lp. 72 w załączniku nr 1 do rozporządzenia, która wchodzi w życie z dniem 2 sierpnia 2027 r. Prezes Rady Ministrów: M. Morawiecki 2) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 września 2011 r. w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym (Dz. U. poz. 1260), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o gatunkach obcych (Dz. U. poz. 1718 oraz z 2022 r. poz. 2375). Załączniki do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2022 r. (Dz. U. poz. ….) Załącznik nr 1
LISTA INWAZYJNYCH GATUNKÓW OBCYCH STWz AdnRia 9Z gArudJnĄia C202Y2 Cr. (HDz . U. poz. 2649) ZAGROŻENIE DLA UNII PODLEGAJĄCYCH SZYBKIEJ ELIMINACJI ORZAałąZcz nik nr 1 ROZPRZESTRZENIONYCH NA SZEROKĄ SKALĘ LISTA INWAZYJNYCH GATUNKÓW OBCYCH STWARZAJĄCYCH ZAGROŻENIE DLA UNII PODLEGAJĄCYCH SZYBKIEJ ELIMINACJI ORAZ ROZPRZESTRZENIONYCH NA SZEROKĄ SKALĘ Inwazyjne gatunki obce stwarzające zagrożenie dla Unii podlegające szybkiej eliminacji1) ROŚLINY Lp. Nazwa polska Nazwa naukowa BRUNATNICE PHAEOPHYTA 1. xx (1) Rugulopteryx okamurae NASIENNE SPERMATOPHYTA 2. barszcz perski Heracleum persicum 3. chmiel japoński Humulus scandens eichornia gruboogonkowa (hiacynt 4. Eichhornia crassipes wodny) (1) 5. gunera chilijska (1) Gunnera tinctoria 6. gymnokoronis dębolistny (1) Gymnocoronis spilanthoides 7. jadłoszyn baziowaty (1) Prosopis juliflora 8. kabomba karolińska Cabomba caroliniana 9. komarnik wirginijski Baccharis halimifolia 10. lagarosyfon wielki (1) Lagarosiphon major Pueraria montana var. lobata 11. opornik łatkowaty (Pueraria lobata) 12. partenium ambrozjowate Parthenium hysterophorus 13. pistia rozetkowa (1) Pistia stratiotes 14. rozplenica szczecinkowata Pennisetum setaceum 15. salwinia uciążliwa (1) Salvinia molesta (Salvinia adnata) 16. smokrzyn łojodajny Triadica sebifera (Sapium sebiferum) 17. tulejnik amerykański Lysichiton americanus 18. wąkrota jaskrowata (1) Hydrocotyle ranunculoides 19. wężówka japońska Lygodium japonicum 20. wywłócznik brazylijski (1) Myriophyllum aquaticum 21. wywłócznik różnolistny (1) Myriophyllum heterophyllum 22. xx (1) Acacia saligna (Acacia cyanophylla) 23. xx Alternanthera philoxeroides 24. xx Andropogon virginicus 25. xx (1) Cardiospermum grandiflorum 26. xx Cortaderia jubata 27. xx Ehrharta calycina 28. xx (1) Hakea sericea Lespedeza cuneata (Lespedeza juncea var. 29. xx sericea) 30. xx Ludwigia grandiflora 31. xx Ludwigia peploides 32. xx Microstegium vimineum Persicaria perfoliata (Polygonum 33. xx perfoliatum) ZWIERZĘTA Nazwa polska Nazwa naukowa WIRKI TURBELLARIA 34. xx Arthurdendyus triangulatus 2 OWADY INSECTA 35. xx Solenopsis geminata xx 36. Solenopsis invicta xx 37. Solenopsis richteri xx 38. Wasmannia auropunctata 39. xx Vespa velutina nigrithorax MAŁŻE BIVALVIA 40. xx Limnoperna fortunei PANCERZOWCE MALACOSTRACA 41. rak luizjański Procambarus clarkii 42. xx Faxonius rusticus 43. xx Orconectes virilis PŁAZY AMPHIBIA 44. platana szponiasta Xenopus laevis 45. żaba rycząca (żaba byk, żaba wół) Lithobates (Rana) catesbeianus GADY REPTILIA 46. lancetogłów królewski Lampropeltis getula RYBY PISCES 47. gambuzja kropkowana Gambusia holbrooki 48. gambuzja pospolita Gambusia affinis 49. moron biały Morone americana 50. przydenka żebrowata Fundulus heteroclitus 51. sumik koralowy (sumik węgorzowaty) Plotosus lineatus 52. xx Channa argus 3 PTAKI AVES 53. bilbil czerwonoplamy Pycnonotus cafer 54. gęsiówka egipska Alopochen aegyptiacus 55. ibis czczony Threskiornis aethiopicus 56. majna brunatna Acridotheres tristis 57. sterniczka jamajska Oxyura jamaicensis 58. wrona orientalna Corvus splendens SSAKI MAMMALIA 59. burunduk Tamias sibiricus 60. jeleń aksis (czytal) Axis axis 61. koati Nasua nasua 62. mangusta złocista Herpestes javanicus 63. mundżak Muntiacus reevesi 64. nutria Myocastor coypus 65. wiewiórczak rdzawobrzuchy Callosciurus erythraeus 66. wiewiórczak zmienny Callosciurus finlaysonii 67. wiewiórka czarna Sciurus niger 68. wiewiórka szara Sciurus carolinensis Inwazyjne gatunki obce stwarzające zagrożenie dla Unii rozprzestrzenione na szeroką skalę1) ROŚLINY Nazwa polska Nazwa naukowa NASIENNE SPERMATOPHYTA 69. barszcz Mantegazziego Heracleum mantegazzianum 70. barszcz Sosnowskiego Heracleum sosnowskyi 4 71. bożodrzew (ajlant) gruczołowaty Ailanthus altissima 72. dławisz okrągłolistny Celastrus orbiculatus 73. moczarka delikatna (1) Elodea nuttallii 74. niecierpek gruczołowaty Impatiens glandulifera 75. rdest wielokłosowy (1) Koenigia polystachya 76. trojeść amerykańska Asclepias syriaca ZWIERZĘTA Nazwa polska Nazwa naukowa PANCERZOWCE MALACOSTRACA 77. krab wełnistoręki (k. wełnistoszczypcy) Eriocheir sinensis Procambarus fallax f. virginalis 78. rak marmurkowy (Procambarus virginalis) 79. rak pręgowaty (r. amerykański) Orconectes limosus (Faxonius limosus) 80. rak sygnałowy (r. kalifornijski) Pacifastacus leniusculus GADY REPTILIA 81. żółw ozdobny Trachemys scripta RYBY PISCES 82. bass słoneczny Lepomis gibbosus 83. czebaczek amurski Pseudorasbora parva 84. sumik czarny Ameiurus melas 85. trawianka Perccottus glenii SSAKI MAMMALIA 86. jenot Nyctereutes procyonoides 87. piżmak Ondatra zibethicus 88. szop pracz Procyon lotor 5 Objaśnienia: 1) Gatunki roślin i zwierząt zostały pogrupowane w gromady lub podgromady. xx Brak nazwy polskiej. (1) Gatunki, których nie dotyczy warunek, o którym mowa w § 4 ust. 4 pkt 1 lit. a rozporządzenia stwarzających zagrożenie dla Unii i listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski, działań zaradczych oraz środków mających na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów (Dz. U. poz. 2649). 6
ROZPRZESTRZENIONYCH NA SZEROKĄ SKALĘ LISTA INWAZYJNYCH GATUNKÓW OBCYCH STWARZAJĄCYCH ZAGROŻENIE DLA POLSKI PODLEGAJĄCYCH SZYBKIEJ ELIMINACJI ORAZ ROZPRZESTRZENIONYCH NA SZEROKĄ SKALĘ Inwazyjne gatunki obce stwarzające zagrożenie dla Polski podlegające szybkiej eliminacji1) ZWIERZĘTA Lp. Nazwa polska Nazwa naukowa GADY REPTILIA 1. żółw jaszczurowaty Chelydra serpentina 2. żółw malowany Chrysemys picta 3. żółw ostrogrzbiety Graptemys pseudogeographica PTAKI AVES 4. bernikla kanadyjska Branta canadensis SSAKI MAMMALIA 5. bizon Bison bison 6. bóbr kanadyjski Castor canadensis 7. jeleń sika (j. wschodni) Cervus nippon 8. jeleń wirginijski Odocoileus virginianus 9. wapiti Cervus canadensis Inwazyjne gatunki obce stwarzające zagrożenie dla Polski rozprzestrzenione na szeroką skalę1) ROŚLINY Nazwa polska Nazwa naukowa PAPROTNIKI PTERIDOPHYTA 10. azolla drobna (a. karolińska) Azolla filiculoides 7 NASIENNE SPERMATOPHYTA 11. kolcolist zachodni Ulex europaeus 12. kolczurka klapowana Echinocystis lobata 13. niecierpek pomarańczowy Impatiens capensis 14. rdestowiec czeski (r. pośredni) (1) Reynoutria x bohemica 15. rdestowiec japoński (r. ostrokończysty) (1) Reynoutria japonica 16. rdestowiec sachaliński (1) Reynoutria sachalinensis ZWIERZĘTA Nazwa polska Nazwa naukowa MAŁŻE BIVALVIA 17. xx Corbicula fluminea RYBY PISCES 18. sumik karłowaty Ameiurus nebulosus Objaśnienia: 1) Gatunki roślin i zwierząt zostały pogrupowane w gromady lub podgromady. xx Brak nazwy polskiej. (1) Gatunki, których nie dotyczy warunek, o którym mowa w § 4 ust. 4 pkt 1 lit. a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2022 r. w sprawie listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii i listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski, działań zaradczych oraz środków mających na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów (Dz. U. poz. 2649). 8