Rozporządzenie określa:         1) szczegółowy tryb kierowania, przyjmowania, przenoszenia i zwalniania nieletnich z zakładów poprawczych;         2) szczegółowe warunki pobytu nieletnich w zakładach poprawczych;         3) formę i zakres porozumienia dyrektora zakładu poprawczego z duchownym kościoła lub innego związku wyznanio- wego, do którego nieletni należą, dotyczącego uczestniczenia przez nieletnich w wykonywaniu praktyk religijnych i korzystaniu przez nich z posług religijnych oraz sposób realizacji tego porozumienia;         4) szczegółowy tryb umieszczania nieletnich poza zakładem poprawczym na podstawie art. 274 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich oraz sposób dokumentowanie tego pobytu.

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:         1) Ministerstwie Sprawiedliwości – rozumie się przez to komórkę organizacyjną Ministerstwa Sprawiedliwości wyko- nującą zadania z zakresu nadzoru pedagogicznego Ministra Sprawiedliwości nad zakładami poprawczymi;         2) terenie zakładu – rozumie się przez to teren, który ogranicza zewnętrzna linia ogrodzenia ochronnego lub innego oznaczenia granic zakładu poprawczego;         3) ustawie – rozumie się przez to ustawę z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich;         4) zakładzie – rozumie się przez to zakład poprawczy.

    1. Niezwłocznie po uprawomocnieniu się orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka poprawczego sędzia przesyła do Ministerstwa Sprawiedliwości pisemny wniosek o skierowanie nieletniego do zakładu, do którego dołącza:         1) odpis prawomocnego orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka poprawczego;         2) odpis postanowienia określającego rodzaj zakładu, jeżeli zostało wydane;         3) opinię o nieletnim opracowaną w opiniodawczym zespole sądowych specjalistów, w schronisku dla nieletnich lub w innej specjalistycznej placówce, lub przez biegłego albo biegłych;         4) inne informacje umożliwiające skierowanie nieletniego do odpowiedniego rodzaju zakładu.     2. Przed skierowaniem nieletniego do zakładu, w przypadku braku dokumentów, o których mowa w ust. 1, Minister- stwo Sprawiedliwości występuje o ich uzupełnienie.

Nieletniego kieruje się do zakładu położonego najbliżej jego miejsca zamieszkania albo pobytu, chyba że ze względów wychowawczych lub organizacyjnych jest to niemożliwe.

    1. O skierowaniu nieletniego do zakładu zawiadamia się:         1) sąd rodzinny;         2) zakład, do którego nieletni został skierowany, rodzinę zastępczą zawodową, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, okręgowy ośrodek wychowawczy i zakład leczniczy, w których nieletni przebywa;         3) schronisko dla nieletnich, w którym nieletni przebywa.     2. Niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o skierowaniu, o którym mowa w ust. 1, sędzia zwraca się do rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego lub do Policji o doprowadzenie nieletniego do zakładu.     3. W wyjątkowych przypadkach sędzia może zezwolić nieletniemu na udanie się do zakładu bez udziału rodziców albo opiekuna lub Policji.

    1. Dyrektor zakładu przyjmuje nieletniego do zakładu na podstawie:         1) prawomocnego orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka poprawczego lub postanowienia o przeniesieniu nieletniego do zakładu innego rodzaju, o którym mowa w art. 254 ust. 3 ustawy, lub prawomocnego orzeczenia o wykonywaniu środka poprawczego po ukończeniu przez nieletniego 21 lat, o którym mowa w art. 238 ust. 1 pkt 1;         2) skierowania albo przeniesienia do zakładu;         3) nakazu przyjęcia wydanego przez sąd.     2. Jeżeli przyjęcie nieletniego spowoduje przekroczenie limitu miejsc w zakładzie, dyrektor zakładu przyjmuje nie- letniego i zawiadamia o tym Ministerstwo Sprawiedliwości.     3. W przypadku niedoprowadzenia nieletniego do zakładu w ciągu 3 miesięcy od daty skierowania albo przeniesienia dyrektor zakładu odsyła dokumentację nieletniego sądowi rodzinnemu.

    1. Nieletniego przyjmuje do zakładu dyrektor zakładu i przeprowadza z nim rozmowę, zapoznaje nieletniego z jego prawami i obowiązkami oraz zasadami pobytu w zakładzie oraz poucza o terminie i sposobie składania zażalenia, o którym mowa w art. 107 ust. 1 pkt 21 ustawy, co nieletni potwierdza własnoręcznym podpisem.     2. Psycholog lub pedagog przeprowadza rozmowę wstępną z nieletnim oraz poddaje nieletniego badaniom osobopo- znawczym w celu diagnozy i prognozy resocjalizacyjnej, zindywidualizowania procesu resocjalizacji, zapobiegania wza- jemnej demoralizacji nieletnich oraz zapewnienia bezpieczeństwa i porządku wewnętrznego zakładu.     3. Wobec nieletniego umieszczonego w izbie adaptacyjnej psycholog lub pedagog opracowuje plan adaptacyjny, podlegający akceptacji dyrektora zakładu.     4. Nieletni umieszczony w izbie adaptacyjnej może brać udział w zajęciach dydaktycznych i wychowawczych.

    1. Wniosek o przeniesienie nieletniego do innego zakładu wraz z uzasadnieniem kieruje się do Ministerstwa Sprawiedliwości.     2. Ministerstwo Sprawiedliwości, po analizie wniosku, przenosi nieletniego do innego zakładu albo odmawia takiego przeniesienia.

    1. W przypadku przeniesienia nieletniego do zakładu innego rodzaju na podstawie postanowienia sądu rodzin- nego, o którym mowa w art. 254 ust. 3 ustawy, sędzia przesyła do Ministerstwa Sprawiedliwości odpis postanowienia.     2. Ministerstwo Sprawiedliwości niezwłocznie przenosi nieletniego do zakładu innego rodzaju.

    1. W przypadku przeniesienia nieletniego do zakładu innego rodzaju na podstawie postanowienia sądu rodzin- nego, o którym mowa w art. 238 ust. 1 pkt 1, sędzia przesyła do Ministerstwa Sprawiedliwości odpis postanowienia.     2. W przypadku konieczności przeniesienia nieletniego do zakładu innego rodzaju na podstawie postanowienia sądu rodzinnego, o którym mowa w art. 15 ust. 6 pkt 2, dyrektor zakładu przesyła do Ministerstwa Sprawiedliwości odpis po- stanowienia, najpóźniej na 30 dni przed ukończeniem przez nieletniego 21 lat.     3. Ministerstwo Sprawiedliwości niezwłocznie przenosi nieletniego do zakładu innego rodzaju po ukończeniu przez nieletniego 21 lat.

O przeniesieniu nieletniego do innego zakładu zawiadamia się:         1) sąd rodzinny;         2) zakład, do którego nieletni ma zostać przeniesiony;         3) zakład, z którego nieletni ma zostać przeniesiony;         4) rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego.

    1. Przed przewiezieniem do innego zakładu nieletniego poddaje się badaniom lekarskim w celu ustalenia, czy jego stan zdrowia pozwala na przewiezienie.     2. Zakładowi, do którego nieletni zostaje przewieziony, przekazuje się akta osobowe nieletniego, depozyt nieletniego oraz informację o zachowaniu nieletniego w okresie pobytu w zakładzie.

    1. Zwolnienie nieletniego z zakładu następuje:         1) na podstawie orzeczenia sądu i nakazu zwolnienia;         2) w związku z ustaniem wykonywania środka poprawczego z mocy prawa.     2. W uzasadnionych przypadkach dyrektor zakładu uzgadnia z rodzicami albo z tym z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekunem nieletniego sposób jego odebrania z zakładu.

    1. W celu przygotowania nieletniego do zwolnienia z zakładu w związku z ustaniem wykonywania środka po- prawczego z mocy prawa albo w związku ze złożeniem przez dyrektora wniosku o warunkowe zwolnienie nieletniego z zakładu, zakład co najmniej 6 miesięcy przed zwolnieniem nieletniego:         1) gromadzi informacje o potrzebach nieletniego po zwolnieniu;         2) udziela nieletniemu informacji:             a) dotyczących uzyskania niezbędnych dokumentów,             b) o przysługującej nieletniemu pomocy w usamodzielnianiu,             c) o sposobie nawiązania i utrzymywania kontaktów z kuratorem sądowym;         3) udziela pomocy w podjęciu zatrudnienia i zamieszkania.     2. Przygotowanie nieletniego do zwolnienia z zakładu oraz warunkowego zwolnienia z zakładu może odbywać się w hostelu.

Zwalnianemu nieletniemu wydaje się za pokwitowaniem:         1) dokumenty dotyczące wykształcenia, zawodu, kwalifikacji i umiejętności zawodowych, kierunku kształcenia, stażu pracy i przebiegu pracy zawodowej;         2) zaświadczenie o stanie zdrowia;         3) w razie potrzeby bilet na przejazd, artykuły żywnościowe na czas podróży oraz skierowanie na leczenie, jeśli takie jest zalecenie lekarskie.

    1. Nieletniego skreśla się z ewidencji zakładu w przypadku:         1) przeniesienia do innego zakładu;         2) zwolnienia z zakładu w związku z ustaniem wykonywania środka poprawczego z mocy prawa;         3) warunkowego zwolnienia z zakładu;         4) umieszczenia w schronisku dla nieletnich, areszcie śledczym lub zakładzie karnym;         5) upływu 3 miesięcy nieobecności w zakładzie spowodowanej ucieczką lub nieusprawiedliwionym niepowrotem z pobytu poza zakładem, o którym mowa w art. 252 ust. 1 ustawy.     2. O skreśleniu nieletniego z ewidencji zakładu dyrektor zakładu niezwłocznie zawiadamia:         1) sąd rodzinny;         2) Ministerstwo Sprawiedliwości;         3) rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego.     3. Ponowne umieszczenie w zakładzie nieletniego skreślonego z ewidencji zakładu z przyczyn, o których mowa w ust. 1 pkt 3–5, wymaga zwrócenia się do Ministerstwa Sprawiedliwości z wnioskiem o skierowanie do zakładu. Do czasu wydania skierowania nieletniego umieszcza się w zakładzie, z którego ewidencji został skreślony.

    1. W zakładzie prowadzi się proces resocjalizacji nieletniego w oparciu o indywidualną diagnozę i indywidualny plan resocjalizacji, opracowany przez pedagoga i psychologa z udziałem nieletniego i innych pracowników zakładu.     2. Indywidualny plan resocjalizacji obejmuje w szczególności:         1) rodzaje i formy oddziaływań resocjalizacyjnych i terapeutycznych, do których nieletni zostanie włączony, z poda- niem przewidywanego czasu ich trwania;         2) zakres, kierunki i formy nauczania, kształcenia zawodowego, jakimi nieletni ma zostać objęty, oraz jego indywidualne obowiązki wiążące się z przebiegiem nauczania;         3) zakres i sposób współpracy z rodziną i innymi osobami w celu doprowadzenia do integracji społecznej oraz do usamo- dzielnienia się nieletniego;         4) sposób i kryteria oceny przebiegu procesu resocjalizacji;         5) program przygotowań nieletniego do życia po zwolnieniu z zakładu;         6) pobyt w hostelu od 3 do 6 miesięcy przed zwolnieniem z zakładu lub warunkowym zwolnieniem z zakładu;         7) pobyt w domu dla matki i dziecka.     3. W przypadku gdy nieletni odmawia współudziału w opracowaniu indywidualnego planu resocjalizacji, plan ten opracowuje pedagog i psycholog z udziałem innych pracowników zakładu.     4. Indywidualny plan resocjalizacji modyfikuje się wraz z przebiegiem procesu resocjalizacji nieletniego, nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy.

    1. W przypadku, o którym mowa w art. 238 ust. 1 pkt 1, opracowuje się program indywidualnych oddziaływań resocjalizacyjnych i terapeutycznych.     2. Program indywidualnych oddziaływań resocjalizacyjnych i terapeutycznych obejmuje w szczególności:         1) kształtowanie nawyku pracy poprzez umożliwienie wykorzystania posiadanych przez nieletniego kwalifikacji i umie- jętności;         2) doskonalenie zawodowe mające na celu poszerzenie wiedzy oraz zwiększenie posiadanych przez nieletniego kompe- tencji;         3) kontynuowanie nauki rozpoczętej przed przybyciem do zakładu;         4) oddziaływania terapeutyczne wyznaczone indywidualnymi potrzebami i możliwościami nieletniego,         5) kontakty z rodziną i innymi osobami;         6) modelowanie nawyku efektywnego wykorzystywania czasu wolnego;         7) kształtowanie umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej oraz pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu;         8) inne działania niezbędne do przygotowania nieletniego do powrotu do społeczeństwa.     3. Program indywidualnych oddziaływań opracowuje się niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 30 dni od przyjęcia nieletniego do zakładu.     4. Oceny realizacji programu indywidualnych oddziaływań resocjalizacyjnych oraz jego modyfikacji można dokonać w każdym czasie, w zależności od potrzeb, nie rzadziej jednak niż co 6 miesięcy.

Zakład informuje rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego, co najmniej dwa razy w roku, o postępach w resocjalizacji nieletniego.

Za zgodą dyrektora zakładu nieletni może nosić własną odzież, bieliznę i obuwie.

    1. Limit środków na wypłatę kieszonkowego ustala się odrębnie na każdy miesiąc w wysokości 1,1% kwoty bazowej dla zawodowych kuratorów sądowych, której wysokość ustaloną według odrębnych zasad określa ustawa budże- towa na nieletniego z uwzględnieniem średniej liczby nieletnich faktycznie przebywających w zakładzie w danym miesiącu.     2. Kieszonkowe wypłaca się nieletniemu z dołu.

    1. Nieletni podpisuje spis dokumentów i przedmiotów przekazanych do depozytu.     2. Środki pieniężne i kieszonkowe nieletni przekazuje, za pokwitowaniem, do depozytu.

    1. Paczki doręcza się nieletniemu niezwłocznie za pokwitowaniem.     2. Osoba doręczająca paczkę nieletniemu sporządza w jego obecności spis jej zawartości.

    1. Przed udzieleniem urlopu opracowuje się program pobytu nieletniego na urlopie.     2. Pracownik pedagogiczny po powrocie nieletniego z urlopu sprawdza jego zachowanie podczas urlopu i sporządza stosowną informację do akt osobowych.

    1. Dyrektor zakładu niezwłocznie zawiera z duchownym kościoła lub innego związku wyznaniowego, do któ- rego nieletni należy, umowę w celu zapewnienia nieletniemu wykonywania praktyk religijnych i korzystania z posług religijnych podczas pobytu w zakładzie.     2. W umowie określa się zakres czynności duchownego, zasady zastępowania przez inne osoby podczas jego nie- obecności lub w razie nagłej potrzeby udzielenia posługi religijnej, zasady współdziałania z dyrektorem zakładu oraz przypadki, w których umowa może ulec rozwiązaniu.

    1. Dyrektor zakładu informuje duchownego oraz osoby wyznaczone do jego zastępowania o treści i skutkach stosowania przepisów dotyczących:         1) zasad bezpieczeństwa i porządku wewnętrznego zakładu oraz regulaminów obowiązujących w zakładzie;         2) ochrony danych osobowych.     2. Dyrektor zakładu może cofnąć duchownemu lub osobom go zastępującym prawo wstępu na teren zakładu w przypadku rażącego naruszenia przez nich przepisów, o których mowa w ust. 1, powiadamiając o tym właściwe władze kościołów lub innych związków wyznaniowych.

Dyrektor zakładu podejmuje niezbędne czynności w celu zapewnienia odpowiednich warunków do wykony- wania praktyk religijnych i posług religijnych oraz korzystania z tych posług, a także zasięga opinii duchownego w spra- wie organizacji posług religijnych.

    1. Przed wydaniem decyzji w sprawie umieszczenia nieletniego poza zakładem na podstawie art. 274 ust. 1 ustawy, dyrektor zakładu przedstawia do akceptacji radzie zakładu propozycję umieszczenia nieletniego poza zakładem wraz z uzasadnieniem. Uzasadnienie zawiera w szczególności analizę możliwości roztoczenia nad nieletnim skutecznego nadzoru.     2. Po zaakceptowaniu przez radę zakładu propozycji umieszczenia nieletniego poza zakładem, dyrektor zakładu wy- daje pisemną decyzję o umieszczeniu nieletniego poza zakładem.     3. Decyzja o umieszczeniu nieletniego poza zakładem zawiera:             a) oznaczenie zakładu,             b) datę i miejsce wydania decyzji,             c) dane nieletniego: imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia oraz adres dotychczasowego miejsca pobytu stałego (zameldowania),             d) określenie okresu i miejsca umieszczenia nieletniego poza zakładem,             e) uzasadnienie: określenie przesłanek umieszczenia nieletniego poza zakładem, w tym podjęcie nauki, zatrudnienia lub leczenia bądź innych szczególnych względów rodzinnych, ocenę zachowania nieletniego podczas pobytu w zakładzie, ocenę możliwości roztoczenia nad nieletnim skutecznego nadzoru.

Dyrektor zakładu wyznacza opiekuna nieletniego podczas pobytu poza zakładem, uwzględniając w tym zakresie wniosek nieletniego.

    1. Przed przystąpieniem do wykonania decyzji o umieszczeniu nieletniego poza zakładem, nieletni wraz z dyrektorem zakładu poprawczego lub upoważnionym przez niego pracownikiem pedagogicznym, będący opiekunem nieletniego sporządzają plan pobytu nieletniego poza zakładem.     2. Plan, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:         1) sposób realizacji wymagań związanych z przesłankami umieszczenia poza zakładem, w tym podjęcia nauki, zatrud- nienia, leczenia bądź innych szczególnych względów rodzinnych;         2) sposób i częstotliwość kontaktów nieletniego z opiekunem w ramach nadzoru sprawowanego przez zakład;         3) określenie norm funkcjonowania społecznego nieletniego podczas pobytu poza zakładem;         4) tryb podjęcia współpracy z właściwą instytucją w celu realizowania programu usamodzielniania nieletniego.     3. Plan pobytu nieletniego poza zakładem wymaga zatwierdzenia przez dyrektora zakładu.     4. Opracowany i zatwierdzony plan pobytu nieletniego poza zakładem zostaje wdrożony po podpisaniu go przez nie- letniego i jego opiekuna.

    1. W przypadku wystąpienia zmian związanych z pobytem nieletniego poza zakładem dyrektor zakładu po- prawczego lub upoważniony przez niego pracownik pedagogiczny, będący opiekunem nieletniego wraz z nieletnim doko- nują aktualizacji lub modyfikacji planu pobytu nieletniego poza zakładem.     2. Zaktualizowany lub zmodyfikowany plan pobytu nieletniego poza zakładem wymaga zatwierdzenia przez dyrek- tora zakładu.

    1. Opiekun prowadzi dokumentację pobytu nieletniego poza zakładem, w której zamieszcza istotne informacje na temat jego funkcjonowania i realizowania postanowień zawartych w planie pobytu nieletniego poza zakładem.     2. Dokumentacja pobytu nieletniego poza zakładem zawiera:         1) wywiady środowiskowe;         2) decyzje o umieszczeniu nieletniego poza zakładem, o przedłużeniu pobytu nieletniego poza zakładem oraz o odwo- łaniu lub uchyleniu tych decyzji;         3) zawiadomienie sądu rodzinnego o decyzji o umieszczeniu nieletniego poza zakładem i o przedłużeniu pobytu nielet- niego poza zakładem oraz akceptację sądu rodzinnego;         4) plan pobytu nieletniego poza zakładem oraz jego aktualizacje i modyfikacje;         5) informacje o wykonaniu decyzji, o których mowa w pkt 2;         6) zaświadczenia o przyjęciu do szkoły, podjęciu pracy, leczenia;         7) bieżące informacje uzyskane na temat realizacji planu pobytu nieletniego poza zakładem;         8) inne informacje uzyskane od pracodawcy, wychowawcy klasy i innych osób i instytucji wspomagających pobyt nieletniego poza zakładem.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.1) Minister Sprawiedliwości: wz. M. Woś         1) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2001 r. w sprawie zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich (Dz. U. z 2017 r. poz. 487) oraz rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 września 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uczestniczenia w lekcjach religii i praktykach religijnych, korzystania z posług religijnych i organizacji pracy duszpasterskiej w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich (Dz. U. poz. 1157), które utraciły moc z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. poz. 1700).