Ustawa reguluje:         1) zasady, wysokość oraz tryb przyznawania świadczenia pieniężnego, zwanego dalej „świadczeniem”, osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich;         2) zasady wydawania legitymacji osoby deportowanej do pracy przymusowej lub osadzonej w obozie pracy przez III Rzeszę lub Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, zwanej dalej „legitymacją”;         3) inne niż wymienione w pkt 1 i 2 uprawnienia osób deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich.

    1. Świadczenie przysługuje osobom, które w okresie podlegania represjom określonym w ustawie były obywatelami polskimi i są nimi obecnie.     2. Świadczenie przysługuje wyłącznie osobom, które nie mają ustalonego prawa do dodatku:         1) kombatanckiego, określonego w przepisach o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego;         2) za tajne nauczanie, przysługującego na podstawie odrębnych przepisów.     3. Osobie uprawnionej równocześnie do świadczenia i do dodatku określonego w przepisach:         1) o ubezpieczeniu społecznym rolników, 18.10.2021         2) o uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnionym w kopalniach węgla, kamieniołomach i zakładach wydobywania rud uranu – przysługuje świadczenie albo jeden z dodatków – wyższy lub wybrany przez uprawnionego.

Represją w rozumieniu ustawy jest:         1) osadzenie w obozach pracy przymusowej w okresie wojny w latach 1939– 1945 z przyczyn politycznych, narodowościowych, rasowych i religijnych;         2) deportacja (wywiezienie) do pracy przymusowej na okres co najmniej 6 miesięcy w granicach terytorium państwa polskiego sprzed dnia 1 września 1939 r. lub z tego terytorium na terytorium:             a) III Rzeszy i terenów przez nią okupowanych w okresie wojny w latach 1939–1945,             b) Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i terenów przez niego okupowanych w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia 5 lutego 1946 r. oraz po tym okresie do końca 1948 r. z terytorium państwa pol- skiego w jego obecnych granicach.

    1. Świadczenie przysługujące w wysokości ustalonej w wyniku podwyższenia wskaźnikiem waloryzacji emerytur i rent od dnia 1 czerwca 2001 r., z uwzględnieniem waloryzacji przypadających w okresie od dnia 1 czerwca 2002 r. do dnia 31 maja 2005 r., za każdy pełny miesiąc trwania pracy, o której mowa w art. 2, nie więcej jednak łącznie niż za 20 miesięcy, od dnia 1 czerwca 2005 r. wynosi kwotę:         1) za 1 miesiąc – 7,23 zł1);         2) za 2 miesiące – 14,41 zł1);         3) za 3 miesiące – 21,66 zł1);         4) za 4 miesiące – 28,83 zł1);         5) za 5 miesięcy – 36,08 zł1);         6) za 6 miesięcy – 43,24 zł1);         7) za 7 miesięcy – 50,49 zł1);         8) za 8 miesięcy – 57,71 zł1);         1) Aktualną kwotę świadczenia ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 3 ust. 3 niniejszej ustawy. 18.10.2021         9) za 9 miesięcy – 64,94 zł1);         10) za 10 miesięcy – 72,13 zł1);         11) za 11 miesięcy – 79,30 zł1);         12) za 12 miesięcy – 86,58 zł1);         13) za 13 miesięcy – 93,77 zł1);         14) za 14 miesięcy – 100,99 zł1);         15) za 15 miesięcy – 108,19 zł1);         16) za 16 miesięcy – 115,39 zł1);         17) za 17 miesięcy – 122,65 zł1);         18) za 18 miesięcy – 129,82 zł1);         19) za 19 miesięcy – 137,06 zł1);         20) za 20 miesięcy – 144,25 zł1).     2. Kwota świadczenia ulega podwyższeniu przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent od miesiąca, w którym jest przeprowadzana waloryzacja, z uwzględnieniem ust. 4.     3. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” co najmniej na 12 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji należną od tego terminu kwotę świadczenia, o którym mowa w ust. 1.     4. W 2002 r. świadczenie nie podlega waloryzacji.

    1. Uprawnienie do świadczenia jest przyznawane decyzją Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na podstawie wniosku zainteresowanej osoby i dokumentów oraz dowodów potwierdzających rodzaj i okres represji. 1a. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera imię lub imiona oraz nazwisko, nazwisko rodowe, datę i miejsce urodzenia, imiona rodziców, aktualne obywatelstwo i obywatelstwo w czasie podlegania represjom, numer PESEL, adres miejsca zamieszkania lub adres korespondencyjny wnioskodawcy, numer telefonu lub adres poczty elektronicznej, o ile wnioskodawca je posiada.     2. Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych może upoważnić inne osoby będące pracownikami Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych do wydawania decyzji, o których mowa w ust. 1.     3. (uchylony) 18.10.2021     4. W zakresie postępowania dotyczącego ustalenia lub odmowy przyznania świadczenia mają zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.     5. (utracił moc)2)     6. (uchylony)

    1. Świadczenie wypłaca właściwy organ emerytalno-rentowy, na wniosek osoby uprawnionej złożony w tym organie wraz z decyzją stwierdzającą uprawnienie do tego świadczenia:         1) osobie pobierającej emeryturę lub rentę – wraz z tą emeryturą lub rentą;         2) osobie mającej ustalone prawo do emerytury lub renty, której wypłata została zawieszona – kwartalnie, w trzecim miesiącu kwartału.     2. Wypłata świadczenia następuje za okres nie dłuższy niż 3 miesiące kalendarzowe poprzedzające miesiąc zgłoszenia wniosku, o którym mowa w ust. 1. 2a. Na wniosek osoby uprawnionej do świadczenia, zamieszkałej za granicą w państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub w państwie, z którym Rzeczpospolitą Polską łączy umowa międzynarodowa w dziedzinie ubezpieczeń społecznych przewidująca transfer emerytur lub rent, świadczenie wypłaca się z emeryturą, uposażeniem w stanie spoczynku lub innymi świadczeniami, w państwie zamieszkania, na rachunek bankowy tej osoby za granicą lub w innej formie wskazanej przez organ emerytalny lub rentowy, w terminach i trybie ustalonym przez ten organ. Wypłata dokonywana jest w walucie wymienialnej. 2b. Przepis ust. 1 stosuje się również do osób uprawnionych do świadczenia, zamieszkałych za granicą w państwie, z którym Rzeczypospolitej Polskiej nie łączy umowa międzynarodowa w dziedzinie ubezpieczeń społecznych przewidująca transfer emerytur i rent.     3. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb wypłacania świadczenia osobom niemającym ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz osobom pobierającym świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych.         2) Z dniem 27 czerwca 2003 r. na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 czerwca 2003 r. sygn. akt P 24/02 (Dz. U. poz. 1060). 18.10.2021

    1. Osobom uprawnionym do świadczenia, znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej, zdrowotnej oraz w związku z zaistnieniem zdarzeń losowych, może być przyznana pomoc pieniężna – jednorazowa lub okresowa.     2. Pomoc pieniężna jednorazowa może być przyznana w szczególności na:         1) pokrycie – w części lub całości – kosztów zakupu wyrobów medycznych;         2) dostosowanie pomieszczeń mieszkalnych do rodzaju niepełnosprawności.     3. Pomoc pieniężna okresowa może być przyznana w szczególności na:         1) zaspokojenie potrzeb bytowych i ochronę zdrowia w przypadku długotrwałej choroby powodującej wzrost kosztów utrzymania, zakupu leków, środków opatrunkowych oraz dojazdów do zakładów leczniczych na zabiegi medyczne i rehabilitacyjne;         2) opłacenie pomocy pielęgnacyjnej niezbędnej z uwagi na wiek oraz stan zdrowia.     4. Pomoc pieniężna jednorazowa może być przyznana, jeżeli:         1) dochód osoby samotnie gospodarującej nie przekracza kwoty odpowiadającej 290% najniższej emerytury, ogłaszanej przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 94 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291, 353, 794 i 1621), zwanej dalej „najniższą emeryturą”;         2) dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty odpowiadającej 220% najniższej emerytury;         3) dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty odpowiadającej 350% najniższej emerytury, w przypadku gdy wnioskodawca jest osobą całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji.     5. Pomoc pieniężna okresowa może być przyznana, jeżeli:         1) dochód osoby samotnie gospodarującej nie przekracza kwoty odpowiadającej 220% najniższej emerytury;         2) dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty odpowiadającej 150% najniższej emerytury.     6. Pomoc pieniężna jednorazowa jest przyznawana do wysokości 150% najniższej emerytury, przy czym pomoc przeznaczona na pokrycie kosztów zakupu wyrobów medycznych jest przyznawana do wysokości 350% najniższej emerytury, 18.10.2021 a na dostosowanie pomieszczeń mieszkalnych do rodzaju niepełnosprawności jest przyznawana do wysokości 450% najniższej emerytury.     7. Pomoc pieniężna okresowa jest przyznawana do wysokości 100% najniższej emerytury miesięcznie.     8. Pomoc pieniężna okresowa jest przyznawana na okres do 6 miesięcy i nie częściej niż raz na 12 miesięcy.     9. Pomoc pieniężna jednorazowa jest przyznawana nie częściej niż 2 razy w roku kalendarzowym.     10. Pomoc pieniężna jest przyznawana na wniosek osoby uprawnionej w drodze decyzji administracyjnej wydawanej przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.     11. Wniosek o przyznanie pomocy pieniężnej zawiera imię lub imiona oraz nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL, dane teleadresowe: adres miejsca zamieszkania lub adres korespondencyjny, numer telefonu lub adres poczty elektro- nicznej, nazwę banku i numer rachunku bankowego lub nazwę spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej i numer rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, na który ma zostać wypłacona pomoc pieniężna, dochód netto wnioskodawcy, a także imię, nazwisko, stopień pokrewieństwa oraz dochód netto osób, z którymi wnioskodawca prowadzi gospodarstwo domowe.     12. Do wniosku o przyznanie pomocy pieniężnej należy dołączyć odpowiednio kopie dokumentów, które będą stanowić podstawę ustalenia stanu zdrowia, sytuacji rodzinnej i materialnej wnioskodawcy lub osób prowadzących wspólne gospodarstwo domowe z wnioskodawcą:         1) orzeczenia o inwalidztwie, o niezdolności do pracy lub o stopniu niepełnosprawności;         2) dokumentu potwierdzającego wysokość dochodu netto, w szczególności aktualnej decyzji o waloryzacji renty lub emerytury lub zaświadczenia pracodawcy o wysokości wynagrodzenia za pracę;         3) nakazu płatniczego podatku rolnego oraz zaświadczenia z urzędu gminy o wielkości gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych;         4) zaświadczenia o kontynuowaniu przez dziecko wnioskodawcy nauki w gimnazjum, szkole ponadgimnazjalnej, szkole ponadpodstawowej lub szkole wyższej; 18.10.2021         5) decyzji o uznaniu lub odmowie uznania danej osoby za bezrobotną oraz utracie statusu bezrobotnego, przyznaniu, odmowie przyznania, wstrzymaniu lub wznowieniu wypłaty oraz utracie lub pozbawieniu prawa do zasiłku, stypendium i innych finansowanych z Funduszu Pracy świadczeń niewynikających z zawartych umów albo oświadczenia o pozostawaniu w ewidencji bezrobotnych lub poszukujących pracy.     13. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych może przyznać pomoc pieniężną na innych warunkach niż określone w ust. 4–7 i ust. 9.

    1. Do spraw związanych z przyznawaniem pomocy pieniężnej przepisy art. 6 pkt 3, 10, 14 i 16, art. 8 ust. 3–13, art. 11 ust. 1, art. 12, art. 13, art. 98, art. 100, art. 104, art. 105, art. 106 ust. 1, 3a i 5, art. 107 ust. 5b–5d i art. 109 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1876 i 2369 oraz z 2021 r. poz. 794 i 803) stosuje się odpowiednio.     2. Jako kwotę dochodu, o którym mowa w art. 8 ust. 9 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, przyjmuje się kwotę ustaloną zgodnie z art. 9 ust. 6 tej ustawy.     3. Do dochodu nie wlicza się pozostałych świadczeń pieniężnych, o których mowa w art. 36 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, kwoty zasiłku pielęgnacyjnego, o którym mowa w art. 16 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111 oraz z 2021 r. poz. 1162), kwoty dodatku pielęgnacyjnego, o którym mowa w art. 75 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, oraz pomocy pieniężnej.

Świadczenie i pomoc pieniężna są finansowane ze środków budżetu państwa.

    1. Legitymację wydaje Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wraz z wydaniem decyzji, o której mowa w art. 4 ust. 1.     2. Legitymacja jest dokumentem potwierdzającym prawo do korzystania z uprawnień, o których mowa w art. 6b i art. 6c, oraz z uprawnień, o których mowa w art. 47c ust. 1 i art. 57 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1285, 1292 i 1559). 18.10.2021     3. W legitymacji ujawnia się imię (imiona), nazwisko i PESEL jej posiadacza.     4. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, wzór legitymacji, mając na względzie konieczność zapewnienia sprawności postępowania przy wydawaniu tej legitymacji i zapewnienie jej trwałości.

Osobie deportowanej do pracy przymusowej lub osadzonej w obozie pracy przez III Rzeszę lub Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich przysługuje prawo pierwszeństwa do środowiskowej opieki socjalnej, w tym w uzyskaniu miejsca w domu pomocy społecznej.

Samorząd terytorialny może udzielać pomocy osobom deportowanym do pracy przymusowej lub osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę lub Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, w zakresie udogodnień komunikacyjnych, świadczeń mieszkaniowych, kulturalnych, zdrowotnych i oświatowych.

W sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

(pominięty)

(pominięty)

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia3), z wyjątkiem przepisów art. 4 ust. 1 i art. 5 ust. 1, które wchodzą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.         3) Ustawa została ogłoszona w dniu 23 lipca 1996 r. 18.10.2021