1. Ustawa określa uprawnienia byłego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, zwanego dalej „byłym Prezydentem”, wybranego poczynając od 1989 r. w wyborach powszechnych lub przez Zgromadzenie Narodowe.     2. Uprawnienia, o których mowa w ust. 1, przysługują po zakończeniu kadencji albo przed upływem kadencji, jeżeli opróżnienie urzędu Prezydenta nastąpiło wskutek zrzeczenia się urzędu lub uznania przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia.     3. Uprawnienia, o których mowa w ust. 1, przysługują również ostatniemu Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie – Ryszardowi Kaczorowskiemu.     4. Ustawa określa również uprawnienia członków rodziny byłego Prezydenta.     5. Przez członków rodziny rozumie się małżonka oraz dzieci spełniające warunki określone w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin do uzyskania renty rodzinnej.

    1. Byłemu Prezydentowi przysługuje dożywotnio miesięczne uposażenie w wysokości odpowiadającej 75% kwot wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego ustalonych w przepisach o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe dla Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej „uposażeniem”; przy ustaleniu uposażenia uwzględnia się dodatek za wieloletnią pracę w urzędach państwowych ustalany odpowiednio na podstawie art. 22 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 537 oraz z 2021 r. poz. 2447 i 2448).     2. Uposażenie wypłaca się po zakończeniu okresu, za który przysługuje wynagrodzenie ustalone dla Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.     3. Uposażenie traktuje się w zakresie ubezpieczeń społecznych oraz przepisów podatkowych tak jak wynagrodzenie za pracę.

    1. W razie zbiegu prawa do uposażenia byłego Prezydenta z wynagrodzeniem, uposażeniem lub dochodem z tytułu:         1) wykonywania mandatu posła lub senatora,         2) zajmowania kierowniczego stanowiska państwowego w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 1637 oraz z 2021 r. poz. 1834),         3) pozostawania w stosunku pracy lub w stałym stosunku zlecenia,         4) prowadzenia działalności gospodarczej – wypłaca się tylko jedno z nich wybrane przez byłego Prezydenta.     2. W razie zbiegu prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym lub ubezpieczeniu społecznym z prawem do uposażenia, wypłaca się tylko jedno z tych świadczeń wybrane przez byłego Prezydenta.

Byłemu Prezydentowi na prowadzenie biura przysługują środki finansowe w wysokości i na zasadach określonych dla posłów otrzymujących środki finansowe na utworzenie, funkcjonowanie i finansowanie biura poselskiego.

    1. Były Prezydent zachowuje uprawnienie do ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 575, 1728 i 2333).     2. Wydatki związane z ochroną są pokrywane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw wewnętrznych.

Byłemu Prezydentowi oraz członkom jego rodziny przysługują świadczenia zdrowotne na zasadach określonych dla pracowników i członków ich rodzin oraz dożywotnio na warunkach określonych dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe i członków ich rodzin.

W razie śmierci byłego Prezydenta członkom jego rodziny przysługuje renta rodzinna oraz inne świadczenia w wysokości i na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym lub ubezpieczeniu społecznym.

Trybunał Stanu może orzec w wyroku skazującym byłego Prezydenta karę dodatkową utraty uprawnień przewidzianych ustawą.

Wydatki wynikające z uprawnień określonych w art. 2 i art. 4 ustawy są pokrywane z budżetu państwa w części dotyczącej Kancelarii Prezydenta.

Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia1).         1) Ustawa została ogłoszona w dniu 4 lipca 1996 r.